Badanie kiły

Badanie na kiłę (syfilis)

Kiła to układowa choroba zakaźna, przenoszona drogą płciową. Bardzo niewielki odsetek zakażeń jest wynikiem transfuzji krwi, zarażonej krętkami bladymi. Kiła nabyta to zakażenie na drodze kontaktu seksualnego lub transfuzji, zaś kiła wrodzona to przeniesienie zakażenia z matki na dziecko podczas ciąży lub porodu.

Po zakażeniu dochodzi do powstania niebolesnej zmiany skórnej w miejscu wniknięcia krętka bladego do skóry lub błon śluzowych. Po samoistnym cofnięciu zmiany dochodzi do rozwoju osutki skórnej, która może przybierać rozmaite postacie. Taki okres choroby, trwający do dwóch lat od zakażenia, określany jest mianem kiły wczesnej. Kiła późna z kolei rozwija się powyżej dwóch lat od zakażenia i obejmuje swym zasięgiem wiele narządów wewnętrznych, w tym układ sercowo- naczyniowy i nerwowy. Jest ona konsekwencją nieleczonej kiły wczesnej.

Diagnostyka kiły

W celu jak najszybszego wdrożenia leczenia konieczna jest bezbłędna diagnostyka zakażenia. Kto powinien wykonać badanie kiły?

Badanie na kiłę (syfilis)
  1. Osoby z podejrzanymi zmianami skórnymi zlokalizowanymi na narządach płciowych.
  2. Osoby z wysypką na całym ciele o nieznanym pochodzeniu.
  3. Osoby z podejrzeniem wczesnej kiły układu nerwowego – z nagłą utratą wzroku lub słuchu o nieznanej etiologii.
  4. Każda kobieta w ciąży.
  5. Krwiodawcy lub dawcy narządów.
  6. Osoby z grupy podwyższonego ryzyka nabycia kiły: pacjenci z WZW B, WZW C, HIV, osoby często zmieniające partnerów seksualnych.

Jak bada się kiłę

Bezpośrednie badania kiły polegają na wykryciu obecności krętka bladego w badanym materiale. Badanie zeskrobin ze zmian skórnych w mikroskopie świetlnym umożliwia bezpośrednie zidentyfikowanie bakterii. Jako niezwykle czasochłonna, metoda ta nie jest stosowana rutynowo. Metoda PCR polega na detekcji kwasu nukleinowego bakterii w dowolnym materiale biologicznym. Metoda ta jest niezwykle czuła, swoista i bardzo szybka. Metoda immunohistochemiczna wykorzystuje znakowane przeciwciała przeciw krętkom, które łączą się z bakterią i umożliwiają jej wykrycie. Jeśli podejrzewana jest kiła badanie bezpośrednie jednoznacznie może ją potwierdzić lub wykluczyć.

Metody pośrednie z kolei umożliwiają prawdopodobne rozpoznanie kiły. Odczyny niekrętkowe polegają na wykryciu przeciwciał przeciwko krętkowi blademu, syntetyzowanych w organizmie zakażonej osoby. W tym celu wykorzystywane są antygeny kardiolipinowe, lecytynowe oraz cholesterolowe. Odczyny te aktywizują się w okresie 6 tygodni od zakażenia. Najważniejsze z nich to VDRL oraz TRUST. Z kolei odczyny krętkowe wykorzystują antygeny krętkowe, są zatem znacznie dokładniejsze, jednak z racji czasochłonności i wysokiej ceny nie są powszechnie wykonywane.

Testy serologiczne krętkowe lub niekrętkowe wykorzystywane są jako badania przesiewowe pierwszego rzutu. Gdy otrzymany wynik jest dodatni, należy wykonać badanie potwierdzające z użyciem innego testu. Także kontrola skuteczności leczenia kiły wymaga wykonania testów serologicznych. Leczeniem z wyboru jest penicylina; skuteczność terapii oznacza spadek miana przeciwciał względem ich poziomu na początku leczenia.